تحلیل فضایی و مکان یابی مراکز خدمات شهری، با استفاده از gis ( مطالعه موردی شهر جهرم)

چکیده امروزه زندگی در شهرها، با توجه به ساختار فضایی- کالبدی پیچیده مناسبت ها و فعالیت های اقتصادی- اجتماعی، تعمیق و گسترش تقسیم کار اجتماعی و اقتصادی و نیازهای فزاینده فرهنگی، فراغتی و اجتماعی شهروندان، بیش از هر دوره دیگری وابسته به خدمات است. لذا با توجه به نقش روزافزون فعالیت های خدماتی در نظام شهرنشینی، ضرورت جدیدی در روند برنامه ریزی شهری پدید آمده است و مسأله چگونگی پراکنش مراکز خدماتی و نحو? دسترسی به خدمات این گونه مراکز از اهمیت فزاینده ای برخوردار شده است. سیستم اطلاعات جغرافیایی( (gisبا برخورداری از انواع توابع تحلیلی، که امکان تلفیق داده های مکانی و غیرمکانی و‏‏‏‏‏ همچنین مدیریت و تحلیل توأمان آنها را فراهم نموده است، می تواند به عنوان ابزاری در دست برنامه ریزان شهری باشد. در شهر جهرم که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت، کمبود و توزیع ناعادلانه خدمات شهری (ایستگاه های آتش نشانی، پارکینگ های عمومی، فضاهای سبز، مراکز بهداشتی و درمانی) به شدت احساس می شود. هدف این پژوهش ارائه الگوی مناسب برای مکان یابی خدمات شهری در شهر جهرم می باشد. برای رسیدن به این هدف با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی( (gisو به کمک مدل تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و مدل هم پوشانی شاخص ها به بررسی توزیع فضایی خدمات شهری شهر جهرم و مکان یابی خدمات جدید برای این شهر پرداخته شده است. روش تحقیق حاضر توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از طریق مشاهده میدانی، منابع کتابخانه ای سالنامه های آماری، مطالعه طرح های جامع و تفصیلی شهر جهرم، نقشه های 2000/1 وضع موجود و تفصیلی و نقشه های توپوگرافی 25000/1 این شهر بدست آمده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که توزیع فضایی خدمات شهری شهر جهرم در وضع موجود بهینه نیست و با نارسایی هایی مواجه می باشد و سیستم اطلاعات جغرافیایی( (gisبا قابلیت ها و توانمندی های خود قادر به مکان گزینی بهینه مراکز خدمات شهری برای شهر جهرم می باشد. واژ گان کلیدی : توزیع فضایی، خدمات شهری، سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) ، مکان یابی، شهر جهرم.